Geldig stemmen
Geldig stemmen doe je zo:
- De kiezer kan geldig stemmen door een voorkeurstem uit te brengen op 1 of meerdere kandidaten van dezelfde lijst, of door een lijststem uit te brengen zonder voorkeurstemmen.
- Ongeldige stemmen omvatten onder andere stemmen voor kandidaten op verschillende lijsten, meerdere lijststemmen of gewijzigde stembiljetten.
- Ongeldige en blanco stemmen worden niet meegerekend bij het vaststellen van de verkiezingsuitslag.
Naamstem
Een kiezer kan meerdere naamstemmen geven, maar alleen aan kandidaten op dezelfde lijst. Als een kiezer naamstemmen geeft aan kandidaten die op verschillende lijsten staan, of tegelijk een lijststem uitbrengt op een andere lijst, is zijn stem ongeldig.
Als een kiezer zowel naamstemmen als een lijststem uitbrengt voor de lijst waarop de kandidaten staan aan wie hij een naamstem geeft, dan worden alleen de naamstemmen meegeteld.
Elk geldig stembiljet waarop naamstemmen voor kandidaten uitgebracht zijn, telt mee als een stem voor de lijst waarop die kandidaten staan, en telt dus mee voor de zetelverdeling.
Na de zetelverdeling wordt vastgesteld wie er verkozen is. De kandidaten worden alleen verkozen verklaard op basis van het aantal naamstemmen dat zij behaald hebben.
Lijststem
Vanaf de verkiezingen van 2024 worden lijststemmen niet meer meegeteld bij de aanwijzing van de verkozenen. Ze worden enkel meegeteld voor de zetelverdeling.
Tot de verkiezingen van 2018 werden de lijststemmen gebruikt als voorraad van stemmen (de zogenaamde ‘pot’ in de volksmond). De kandidaten die bovenaan de lijst staan, konden gebruikmaken van die voorraad om verkozen te geraken als ze te weinig voorkeurstemmen hadden behaald. Die regel is vanaf de verkiezingen van 2024 afgeschaft: de kandidaten worden alleen op basis van hun aantal voorkeurstemmen verkozen verklaard. De lijststemmen worden dus niet meer meegeteld voor de aanwijzing van de verkozenen.
De lijststemmen worden nog wel meegeteld voor de zetelverdeling.